“Een veilige en geborgen omgeving.” De website van Laurens Aesopus in Rotterdam drukt uit dat de bewoners zich er welkom en prettig moeten voelen. Aesopus is een verpleeghuis voor mensen met psychiatrische problemen en lichamelijke beperkingen. Een van hen zou op 19 december 2022 ernstig in de fout zijn gegaan en hebben geprobeerd een al getraumatiseerde bewoner te verkrachten.
De verdachte schuifelt voortdurend op zijn stoel in de rechtszaal in Dordrecht. Hij praat niet veel en heeft ook moeite zich uit te drukken. Volgens zijn advocaat functioneert hij als een ernstig dementerend persoon. Een ding is duidelijk: hij ontkent. Als de ‘mishandeling en poging verkrachting’ worden vermeld, schudt hij driftig het hoofd. “Ik heb het niet gedaan, ik was daar niet in die kamer.”
De camerabeelden van Laurens vertellen een ander verhaal. Te zien is dat de man over de gang loopt en drie keer de kamer van de vrouw binnengaat. Na de laatste keer komt hij naar buiten en hijst zijn broek omhoog. Een broek die binnenstebuiten zit, de zakken flappen eruit.
Proppen papier en een gescheurde luierbroek
Even later stormt de bewoonster de gang op, in haar blote billen. Aan het personeel maakt zij duidelijk dat er iets vreselijks is gebeurd. In de kamer liggen proppen papier op het bed en een gescheurde luierbroek.
Het Openbaar Ministerie gaat ervanuit dat de man de bewoonster eerst heeft geslagen, proppen papier in haar mond heeft gestopt, haar luierbroek van het lichaam heeft getrokken en heeft geprobeerd haar te verkrachten. Het motief? “Hij had een hekel aan haar omdat ze zo vaak gilde.”
Naast de camerabeelden beschikt het OM over DNA-materiaal van de vrouw dat onder de nagels van de man is gevonden. Niet zomaar DNA: “Cellen die aan de vagina gerelateerd kunnen worden.” Voor het OM is dat bewijs dat de man haar seksueel heeft betast.
En dan is er nog de verklaring van de vrouw zelf. Het verhoor was moeizaam, omdat zij nauwelijks kan praten en veelal door gebarentaal duidelijk heeft proberen te maken wat er was gebeurd. De 56-jarige vrouw heeft in het verleden hersenletsel opgelopen door huiselijk geweld en daarbij is onder meer haar spraakvermogen aangetast.
Advocate Jamie Van Cortenberghe vindt dat de verklaring kritisch bekeken moet worden. “Er wordt nu veel ingevuld door de politie wat de vrouw waarschijnlijk bedoelt te zeggen. Dat zij vooral door gebarentaal communiceert, mag niet in het nadeel van mijn cliënt worden uitgelegd.”
Het OM zegt dat gebarentaal in deze zaak juist passend is om uit te drukken wat er is gebeurd. “Ze heeft steeds dezelfde gebaren herhaald, dat maakt het wat ons betreft betrouwbaar.”
Nachtmerries en herbelevingen
Het OM benadrukt de tragiek in deze zaak: de zeer kwetsbare vrouw hoopte in het tehuis juist haar rust te vinden, na het huiselijk geweld met de dramatische gevolgen. Namens haar moeder wordt een slachtofferverklaring voorgelezen. “Ze heeft nachtmerries, krijgt herbelevingen en durft niet meer terug naar haar oude kamer.”
De verdachte zegt verder niets over zijn voormalige medebewoonster. “Ik zit al heel lang vast, ik ben het zat.” Zijn advocaat wil graag dat hij naar een gespecialiseerde opvang gaat waar ze kunnen omgaan met zijn problematiek, maar tot dusver wil geen enkele instelling hem opnemen.
Het OM wijst op de gevaren: de kans op nieuwe agressie of grensoverschrijdend gedrag is groot. De man is volledig ontoerekeningsvatbaar en dan rest er slechts één maatregel: het OM eist tbs met dwangverpleging. Voor de verdachte is dat geen optie. “Ik wil geen tbs, dat is niet nodig. Ik ga niet, IK GA NIET.”
Even later zegt hij dat hij naar huis wil. “Ik doe het allemaal zelf.” Nou ja, oké, een beetje begeleiding wil hij wel accepteren. Vriendelijk lachend en zwaaiend naar zijn familie op de publieke tribune verlaat hij de zaal. De rechtbank in Dordrecht doet op 12 september uitspraak.
